Tadeusz Antoni Bigo to postać znacząca w polskiej historii prawa. Urodził się 30 marca 1894 roku w Mielcu, a zmarł 1 września 1975 roku we Wrocławiu. Był nie tylko utalentowanym prawnikiem, ale także profesorem na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Po zakończeniu II wojny światowej, kontynuował swoją karierę akademicką na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie miał istotny wpływ na kształcenie przyszłych pokoleń prawników.
Życiorys
Tadeusz Bigo był descendowany ze znanej rodziny – jego ojcem był zarządca budowlany Franciszek, który zmarł w 1905, a matką – Katarzyna z rodu Pazdrowskich. W okresie młodzieńczym, w roku 1913, Tadeusz z powodzeniem zdał maturę w C. K. Gimnazjum w Mielcu. Jego działalność w szkole była intensywna; pełnił rolę zarówno prezesa, jak i sekretarza uczniowskiej biblioteki. Był również przewodniczącym kółka historycznego i jednocześnie prowadził ogólnopolską organizację „Zet” i „Przebój”, które działały pod nadzorem „Zarzewia”.
Studia, które rozpoczął na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, przyczyniły się do jego dalszego sukcesu. W 1913 roku Bigo został sekretarzem organizacji „Bratnia Pomoc”. Po wybuchu I wojny światowej, z powodu trudności, znalazł się w Wiedniu, gdzie kontynuował studia na tamtejszym uniwersytecie. Po powrocie do Krakowa w 1918 roku, z zapałem kontynuował edukację na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1917-1919 pełnił rolę komisarycznego prezesa Stowarzyszenia „Bratniak”, a 5 kwietnia 1919 roku obronił pracę doktorską z zakresu prawa.
Pionierska kariera zawodowa Tadeusza rozpoczęła się od pracy w polskiej administracji zarówno samorządowej, jak i państwowej. Zatrudniony w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych, a następnie w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Bigo dynamicznie rozwijał swoją karierę. W 1922 roku zyskał posadę na Wydziale Prawa i Umiejętności Politycznych Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, gdzie pełnił funkcję asystenta przy Katedrze Prawa Administracyjnego pod kierownictwem profesora Zbigniewa Pazdro. Habilitację uzyskał 15 czerwca 1928 roku z zakresu prawa administracyjnego, poszerzając jeszcze swoje kompetencje poprzez studia w Włoszech (1929) oraz Niemczech (1930). Od 1935 roku sprawował tytuł profesora tytularnego.
W 1936 roku, Bigo zainicjował Kurs Prawa Lotniczego na Wydziale Prawa, którym kierował do wybuchu II wojny światowej. Już 1 września 1939 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym. W latach 1938–1939 oraz 1946-1947 prowadził wykłady w Wyższym Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych. Pełnił także mandat radnego w Radzie Miasta Lwowa, gdzie był wybierany do samorządu w 1934 oraz w 1939 roku. W tej roli był członkiem Polskiego Koła Radzieckiego, a po zaprzysiężeniu dr. Stanisława Ostrowskiego jako prezydenta Lwowa, Bigo został delegatem do komitetu przyznającego nagrodę historyczną im. Szajnochy.
W 1937 roku, zasilił zarząd Związku Miast Małopolskich, gdzie sprawował swoją funkcję aż do 1939 roku. Jednak 3 stycznia 1940 roku zwolniono go z Uniwersytetu Jana Kazimierza, co nie zniechęciło Tadeusza – podjął nowe wyzwania, obejmując stanowisko rachmistrza we lwowskim Zarządzie Parków Miejskich. W latach 1942-1944 pełnił ważną rolę w Biurze Kontroli Miejskiej w Warszawie, współpracując z prof. Kazimierzem Przybyłowskim przy tajnym nauczaniu.
Po zakończeniu wojny trafił do Krakowa, gdzie w 1945 roku liczył na objęcie katedry prawa administracyjnego. Ustawa z 23 sierpnia 1946 roku, paginowana przez Bolesława Bieruta, przyznała mu tytuł profesora zwyczajnego na I katedrze prawa administracyjnego Uniwersytetu Wrocławskiego. W późniejszych latach, aż do przejścia na emeryturę w dniu 30 września 1964, pełnił rolę dziekana Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii oraz kierował Zakładem Administracji Publicznej. Zmarł 4 września 1975 roku i został pochowany na wrocławskim Cmentarzu Sępolno.
Tadeusz Bigo był uznawany za wybitnego eksperta w dziedzinie prawa administracyjnego, ze szczególnym uwzględnieniem teorii samorządu terytorialnego. Wyjątkowym osiągnięciem było stworzenie klasycznej definicji samorządu terytorialnego, która wywarła wpływ na polski porządek prawny.
Publikacje
W dorobku Tadeusza Bigo znajduje się szereg ważnych publikacji, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy w dziedzinie prawa oraz administracji publicznej. Oto niektóre z nich:
- związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego (1928),
- z ustrojowych zagadnień samorządu (1933),
- stosunki służbowe i organizacyjne asystentów państwowych szkół wyższych (1934),
- prawo administracyjne: instytucje ogólne (1948),
- prawo administracyjne (cz. 2–3, 1952).
Ordery i odznaczenia
W historii Tadeusza Bigo znajdują się ważne odznaczenia i wyróżnienia, które podkreślają jego znaczące osiągnięcia. Wśród tych nagród wyróżniają się:
- Krzyż Niepodległości, przyznany 28 grudnia 1933 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany 11 listopada 1937 roku.
Przypisy
- MagdalenaM. Kubista-Wróbel MagdalenaM. (red.), Księga jubileuszowa: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, 75 lat, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 30.06.2013 r.
- Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 75. s. 12.06.2006 r.
- Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa: 1939, s. 305.
- Wykaz mandatów w wyborach do Rady miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, Nr 123 z 03.06.1939 r.
- a b Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 17.01.1939 r. [dostęp 30.06.2021 r.]
- Nowe władze Związku miast małopolskich. „Wschód”, Nr 59, 10.09.1937 r., s. 11.
- Zaprzysiężenie prezydenta dr. Ostrowskiego. „Gazeta Lwowska”, Nr 144 z 26.06.1936 r.
- Kronika miejska. Nowe prezydium Polskiego Koła Radzieckiego. „Gazeta Lwowska”, Nr 52 z 04.03.1936 r.
- Oficjalne wyniki wyborów do Rady Miejskiej we Lwowie. „Gazeta Lwowska”, Nr 130 z 31.05.1934 r.
- M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy naukowej i społecznej”.
- M.P. z 1934 r. nr 23, poz. 35 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” – zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości 24.05.1932 r.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Mielcu za rok szkolny 1912. Tarnów: 1913, s. 21, 39, 41.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Stanisław Leszczycki | Sławomir Stan | Dariusz Jarosz | Beata Prościak | Stanisław Ratusiński | Marta Lenartowicz | Krzysztof Droba | Mieczysław Małecki | Aleksander Rombowski | Władysław Demkow | Piotr Pokora (matematyk)Oceń: Tadeusz Bigo