Pomnik Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych w Mielcu

---

Historia

Geneza

Pomnik Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych w Mielcu ma swoją historię, która zaczyna się od inicjatywy Romualda Rzeszutka, radnego miejskiego oraz członka Stowarzyszenia Prawda i Pamięć. To właśnie on wpadł na pomysł, aby zrealizować ten ważny projekt, który zlecono Józefowi Opali. W 2016 roku, artysta przedstawił różne wizualizacje pomnika. Początkowe plany zakładały, że monument stanie w nieco innym miejscu – na skarpie przy alei Niepodległości. Jednakże, z powodu obaw o stabilność budowli, lokalizacja ta została zmieniona. Ostatecznie, 16 maja 2018 roku zapadła decyzja o usytuowaniu pomnika w centralnej części Parku Leśnego „Góra Cyranowska”, co ogłosił Fryderyk Kapinos, ówczesny prezydent miasta.

Budowa

Prace budowlane rozpoczęły się w 2019 roku. W dniu 3 marca 2020 roku wmurowano kamień węgielny, który miał formę łuski artyleryjskiej. Kolejnym istotnym etapem było zainstalowanie 29 sierpnia 2020 roku tzw. drzewa życia, które waży 11,5 tony i stanowi centralny element pomnika. Już 15 września tego samego roku, na tej kolumnie, umieszczono figurę orła. 7 października 2020 roku na fundamencie monumentu zamontowano reliefy z symbolami takich organizacji jak Armia Krajowa, Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość oraz Narodowe Siły Zbrojne.

Uroczystość odsłonięcia pomnika miała miejsce 3 września 2022 roku. W tym ważnym wydarzeniu wzięli udział zacni goście, w tym Piotr Gliński, pełniący rolę ministra kultury i dziedzictwa narodowego, Ryszard Terlecki, wicemarszałek Sejmu, Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, oraz Arkadiusz Gołębiewski, dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Filmowego NNW.

Architektura

W centralnej części pomnika znajdującego się w Mielcu można dostrzec tzw. drzewo życia, które reprezentuje granitową kolumnę, zwieńczoną brązową figurą orła o imponującej rozpiętości skrzydeł wynoszącej około 3,5 metra. Interesujący element stanowi oderwana i przestrzelona część prawego skrzydła, symbolizująca tragiczne straty polskich elit.

Na wysokości 2/3 cokołu pomnika umieszczono płaskorzeźbę z brązu, która przedstawia ryngraf z wizerunkiem Matki Bożej. To dzieło artystyczne zostało stworzone na podstawie ryngrafu, znalezionego przy zwłokach Franciszka Majewskiego, znanego pod pseudonimem „Słony”, a uzupełnione o fragment antyfony „Pod Twoją obronę”.

Pod majestatyczną figurą orła umiejscowiono posągi Hieronima Dekutowskiego, Wojciecha Lisa oraz Aleksandra Rusina, wszyscy związani z działalnością partyzancką w rejonie Mielca. Przeciwległa strona pomnika przedstawia tak zwany korowód cieni, w skład którego wchodzą figury takich postaci jak Łukasz Ciepliński, Janina Przysiężniak, Leon Wanatowicz, Witold Pilecki, ks. Władysław Gurgacz oraz Walerian Tumanowicz.

Dodatkowo, przed pomnikiem znajduje się ariergarda, gdzie umieszczone są posągi Augusta Emila Fieldorfa, Anatola Radziwonika oraz Dragana Sotirovicia. Ciekawym detalem są również instalacje wykonane z przerytych i pobrużdżonych brył żeliwa, które symbolizują nieznane miejsca pochówków oraz doły hańby, w które trafili żołnierze wyklęci.

Monumentu dopełniają reliefy z symbolami Armii Krajowej (AK), Win (WiN) oraz Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ), umieszczone na fundamencie, obok tablicy pamiątkowej ufundowanej przez Instytut Pamięci Narodowej.

---

Oceń: Pomnik Żołnierzy Wyklętych Niezłomnych w Mielcu

---